Ο συμβολισμός της ουσίας

Του ΘΑΝΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ
Ο Θανάσης Οικονόμου είναι Βουλευτής Ιωαννίνων

Λίγες μόνο ώρες μετά τη ψήφο εμπιστοσύνης, η Κυ­βέρνηση του ΠΑΣΟΚ είναι έτοιμη να εφαρμόσει τις προγραμματικές δεσμεύσεις, υλοποιώντας το κυβερ­νητικό πρόγραμμα.

Η κυβέρνηση μας είναι αποφασισμένη να δουλέψει για το κάθε τι που έχει δεσμευθεί, για τον κάθε Έλληνα ξε­χωριστά. Σε αυτή την πορεία, η αρχή έγινε με ουσιαστι­κές κινήσεις, που επαναφέρουν τον συμβολισμό της ουσίας στην πολιτική, στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται η εκάστοτε κυβέρνηση το κράτος.

Για το ΠΑΣΟΚ, οι πρωτοβουλίες αυτές συνεπάγονται και κάτι ακόμα: τη διαμόρφωση ενός διακριτού ιδεολογι­κού στίγματος. Γιατί δεν είμαστε όλοι ίδιοι.

Η ανοικτή και δημόσια συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου και κυρίως η πρόσκληση σε αυτό του Συνηγόρου του Πολίτη, διαφοροποιεί τον τυπικό και συνήθη πανηγυρικό χαρακτήρα αυτών των συνεδριάσεων.

Σε ευρεία αντίθεση προς το στερεότυπο αυτό, ο Συνή-γορος έκανε λόγο για μία δημόσια διοίκηση ευνουχι­σμένη, φοβισμένη και άρα ευθυνόφοβη, θέτοντας έτσι τα όρια λειτουργίας μιας δημόσιας διοίκησης που αναπαρά­γεται υποταγμένη σε αυτό που συνηθίζουμε να λέμε «πο­λιτική πατρωνία».

Με πρακτικές που μετέτρεπαν τη δημόσια μηχανή σε παρακολούθημα του κόμματος, με αποτυχόντες υποψη­φίους βουλευτές που στελέχωναν τις ΔΕΚΟ, με πολυ­πράγμονα κομματικά στελέχη που περίμεναν τη σειρά τους για να αξιοποιηθούν, σβήνοντας έτσι κάθε ίχνος «δι­οικητικής μνήμης» στην περιώνυμη συνέχεια του κράτους και εκφυλίζοντας ταυτόχρονα την έννοια του κόμματος.

Και εδώ τελειώνει συμβολισμός και ξεκινά η πολιτική: η πολιτική της ευθείας και αποφασιστικής ρήξης με τη νοο­τροπία που θέλει τον δημόσιο υπάλληλο κομματικό γρα­νάζι, η πολιτική που για πρώτη φορά εφαρμόζει αυτή η κυβέρνηση με τη διαδικασία των ανοιχτών αιτήσεων για τη στελέχωση των υπουργικών γραφείων, η πολιτική της θωράκισης και της επέκτασης του ΑΣΕΠ, της δημόσιας προκήρυξης για τις θέσεις των Γενικών Γραμματέων και των Διοικητών.

Γιατί, η σαφής στην πράξη οριοθέτηση της κυβέρνησης από το κόμμα, δεν έχει όφελος μόνο στην αξιοπιστία της κυβέρνησης. Την ίδια στιγμή οδηγεί στη χειραφέτηση του κόμματος από μικροπολιτικές και αναχρονιστικές πρακτι­κές και στον επαναπροσδιορισμό του ως ιδεολογικού πο­λιτικού φορέα.

Το δεύτερο στερεότυπο, αφορά τη μετονομασία ορι­σμένων υπουργείων. Το Δημόσιας Τάξης έγινε Προστα­σίας του Πολίτη, αποδεικνύοντας την πρόθεση να απαλειφθεί ένα λεκτικό και νοηματικό απολίθωμα, παρα­χωρώντας τη θέση της «κρατικής» βίας στο σύγχρονο κράτος δικαίου, που αναγνωρίζει τα δικαιώματα- πολιτικά, ατομικά, κοινωνικά- όλων, χωρίς να υποκύπτει σε επιδέ­ξια καλλιεργημένες φοβίες του δεξιού λαϊκισμού, όπως είναι αυτές του πανεπιστημιακού ασύλου, της κουκούλας, της ξενοφοβίας.

Ακολούθως, η μετονομασία του Υπ. Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας σε Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, παραμερίζει τον γενικόλογο όρο «απασχό­ληση» και τον αντικαθιστά με την έννοια της εργασίας, αναγνωρίζοντας -έστω και υπόρρητα- το υποκείμενο που δημιουργεί ή συμβάλλει στη δημιουργία πλούτου.

Πίσω από την «απασχόληση» βρίσκονται τα stage, η υποβάθμιση των εργασιακών σχέσεων με τη κάθε μορφή ευελιξίας, η χρησιμοποίηση του φόβου της ανεργίας ως μέσο πειθάρχησης στον εργασιακό μεσαίωνα που μας επι­φύλαξε η Νέα Δημοκρατία.

Πίσω από την «εργασία» είναι η προσπάθεια για την ποι­οτική αναβάθμιση των εργασιακών σχέσεων και η βελ­τίωση της παραγωγικής δύναμης της χώρας. Στο διαχωρισμό του άλλοτε ΥΠΕΧΩΔΕ και η ένταξη στο νεο­συσταθέν υπουργείο της Ενέργειας και της Κλιματικής Αλλαγής, ο συμβολισμός είναι ξεκάθαρος: είναι το τέλος ενός αναπτυξιακού προτύπου που είχε ως βασική προ­ϋπόθεση την εξάντληση του φυσικού μας πλούτου, υπο­νομεύοντας τις δυνατότητες ευημερίας και ανάπτυξης των επόμενων γενιών.

Τα παραπάνω δεν συνοψίζουν απλώς δηλώσεις πολιτι­κών προθέσεων, αλλά καταγράφουν μία αντικειμενική πο­λιτική δυνατότητα: να ξαναποκτήσει η κοινωνία μας αυτοσεβασμό, να επαναπροσδιορίσει την έννοια του σε­βασμού στο κοινωνικά αναγκαίο.

Οι πολίτες έδειξαν τον δρόμο, η κυβέρνηση προχωρά, είναι στο χέρι όλων μας να μην ξεχάσουμε και να μην επαναπαυθούμε.